- 卷一 本纪第一
- 卷二 本纪第二
- 卷三 本纪第三
- 卷四 本纪第四
- 卷五 本纪第五
- 卷六 本纪第六
- 卷七 本纪第七
- 卷八 本纪第八
- 卷九 本纪第九
- 卷十 本纪第十
- 卷十一 本纪第十一
- 卷十二 本纪第十二
- 卷十三 本纪第十三
- 卷十四 本纪第十四
- 卷十五 本纪第十五
- 卷十六 本纪第十六
- 卷十七 本纪第十七
- 卷十八 本纪第十八
- 卷十九 本纪第十九
- 卷二十 本纪第二十
- 卷二十一 本纪第二十一
- 卷二十二 本纪第二十二
- 卷二十三 本纪第二十三
- 卷二十四 本纪第二十四
- 卷二十五 本纪第二十五
- 卷二十六 本纪第二十六
- 卷二十七 本纪第二十七
- 卷二十八 本纪第二十八
- 卷二十九 本纪第二十九
- 卷三十 本纪第三十
- 卷三十一 本纪第三十一
- 卷三十二 本纪第三十二
- 卷三十三 本纪第三十三
- 卷三十四 本纪第三十四
- 卷三十五 本纪第三十五
- 卷三十六 本纪第三十六
- 卷三十七 本纪第三十七
- 卷三十八 本纪第三十八
- 卷三十九 本纪第三十九
- 卷四十 本纪第四十
- 卷四十一 本纪第四十一
- 卷四十二 本纪第四十二
- 卷四十三 本纪第四十三
- 卷四十四 本纪第四十四
- 卷四十五 本纪第四十五
- 卷四十六 本纪第四十六
- 卷四十七 本纪第四十七
- 卷四十八 志第一
- 卷四十九 志第二
- 卷五十 志第三
- 卷五十一 志第四
- 卷五十二 志第五
- 卷五十三 志第六
- 卷五十四 志第七
- 卷五十五 志第八
- 卷五十六 志第九
- 卷五十七 志第十
- 卷五十八 志第十一
- 卷五十九 志第十二
- 卷六十 志第十三
- 卷六十一 志第十四
- 卷六十二 志第十五
- 卷六十三 志第十六
- 卷六十四 志第十七
- 卷六十五 志第十八
- 卷六十六 志第十九
- 卷六十七 志第二十
- 卷六十八 志第二十一
- 卷六十九 志第二十二
- 卷七十 志第二十三
- 卷七十一 志第二十四
- 卷七十二 志第二十五
- 卷七十三 志第二十六
- 卷七十四 志第二十七
- 卷七十五 志第二十八
- 卷七十六 志第二十九
- 卷七十七 志第三十
- 卷七十八 志第三十一
- 卷七十九 志第三十二
- 卷八十 志第三十三
- 卷八十一 志第三十四
- 卷八十二 志第三十五
- 卷八十三 志第三十六
- 卷八十四 志第三十七
- 卷八十五 志第三十八
- 卷八十六 志第三十九
- 卷八十七 志第四十
- 卷八十八 志第四十一
- 卷八十九 志第四十二
- 卷九十 志第四十三
- 卷九十一 志第四十四
- 卷九十二 志第四十五
- 卷九十三 志第四十六
- 卷九十四 志第四十七
- 卷九十五 志第四十八
- 卷九十六 志第四十九
- 卷九十七 志第五十
- 卷九十八 志第五十一
- 卷九十九 志第五十二
- 卷一百 志第五十三
- 卷一百一 志第五十四
- 卷一百二 志第五十五
- 卷一百三 志第五十六
- 卷一百四 志第五十七
- 卷一百五 志第五十八
- 卷一百六 志第五十九
- 卷一百七 志第六十
- 卷一百八 志第六十一
- 卷一百九 志第六十二
- 卷一百一十 志第六十三
- 卷一百一十一 志第六十四
- 卷一百一十二 志第六十五
- 卷一百一十三 志第六十六
- 卷一百十四 志第六十七
- 卷一百一十五 志第六十八
- 卷一百一十六 志第六十九
- 卷一百一十七 志第七十
- 卷一百一十八 志第七十一
- 卷一百一十九 志第七十二
- 卷一百二十 志第七十三
- 卷一百二十一 志第七十四
- 卷一百二十二 志第七十五
- 卷一百二十三 志第七十六
- 卷一百二十四 志第七十七
- 卷一百二十五 志第七十八
- 卷一百二十六 志第七十九
- 卷一百二十七 志第八十
- 卷一百二十八 志第八十一
- 卷一百二十九 志第八十二
- 卷一百三十 志第八十三
- 卷一百三十一 志第八十四
- 卷一百三十二 志第八十五
- 卷一百三十三 志第八十六
- 卷一百三十四 志第八十七
- 卷一百三十五 志第八十八
- 卷一百三十六 志第八十九
- 卷一百三十七 乐志第九十
- 卷一百三十八 志第九十一
- 卷一百三十九 志第九十二
- 卷一百四十 志第九十三
- 卷一百四十一 志第九十四
- 卷一百四十二 志第九十五
- 卷一百四十三 志第九十六
- 卷一百四十四 志第九十七
- 卷一百四十五 志第九十八
- 卷一百四十六 志第九十九
- 卷一百四十七 志第一百
- 卷一百四十八 志第一百一
- 卷一百四十九 志第一百二
- 卷一百五十 志第一百三
- 卷一百五十一 志第一百四
- 卷一百五十二 志第一百五
- 卷一百五十三 志第一百六
- 卷一百五十四 志第一百七
- 卷一百五十五 志第一百八
- 卷一百五十六 志第一百九
- 卷一百五十七 志第一百十
- 卷一百五十八 志第一百十一
- 卷一百五十九 志第一百十二
- 卷一百六十 志第一百一十三
- 卷一百六十一 志第一百一十四
- 卷一百六十二 志第一百一十五
- 卷一百六十三 志第一百一十六
- 卷一百六十四 志第一百一十七
- 卷一百六十五 志第一百一十八
- 卷一百六十六 第一百一十九
- 卷一百六十七 第一百二十
- 卷一百六十八 志第一百二十一
- 卷一百六十九 志第一百二十二
- 卷一百七十 志第一百二十三
- 卷一百七十一 志第一百二十四
- 卷一百七十二 志第一百二十五
- 卷一百七十三 志第一百二十六
- 卷一百七十四 志第一百二十七
- 卷一百七十五 志第一百二十八
- 卷一百七十六 志第一百二十九
- 卷一百七十七 志第一百三十
- 卷一百七十八 志第一百三十一
- 卷一百七十九 志第一百三十二
- 卷一百八十 志第一百三十三
- 卷一百八十一 志第一百三十四
- 卷一百八十二 志第一百三十五
- 卷一百八十三 志第一百三十六
- 卷一百八十四 志第一百三十七
- 卷一百八十五 志第一百三十八
- 卷一百八十六 志第一百三十九
- 卷一百八十七 志第一百四十
- 卷一百八十八 志第一百四十一
- 卷一百八十九 志第一百四十二
- 卷一百九十 志第一百四十三
- 卷一百九十一 志第一百四十四
- 卷一百九十二 志第一百四十五
- 卷一百九十三 志第一百四十六
- 卷一百九十四 志第一百四十七
- 卷一百九十五 志第一百四十八
- 卷一百九十六 志第一百四十九
- 卷一百九十七 志第一百五十
- 卷一百九十八 志第一百五十一
- 卷一百九十九 志第一百五十二
- 卷二百 志第一百五十三
- 卷二百一 志第一百五十四
- 卷二百二 志第一百五十五
- 卷二百三 志第一百五十六
- 卷二百四 志第一百五十七
- 卷二百五 志第一百五十八
- 卷二百六 志第一百五十九
- 卷二百七 志第一百六十
- 卷二百八 志第一百六十一
- 卷二百九 志第一百六十二
- 卷二百一十 表第一
- 卷二百一十一 表第二
- 卷二百一十二 表第三
- 卷二百一十三 表第四
- 卷二百一十四 表第五
- 卷二百一十五 表第六
- 卷二百一十六 表第七
- 卷二百一十七 表第八
- 卷二百一十八 表第九
- 卷二百一十九 表第十
- 卷二百二十 表第十一
- 卷二百二十一 表第十二
- 卷二百二十二 表第十三
- 卷二百二十三 表第十四
- 卷二百二十四 表第十五
- 卷二百二十五 表第十六
- 卷二百二十六 表第十七
- 卷二百二十七 表第十八
- 卷二百二十八 表第十九
- 卷二百二十九 表第二十
- 卷二百三十 表第二十一
- 卷二百三十一 表第二十二
- 卷二百三十二 表第二十三
- 卷二百三十三 表第二十四
- 卷二百三十四 表第二十五
- 卷二百三十五 表第二十六
- 卷二百三十六 表第二十七
- 卷二百三十七 表第二十八
- 卷二百三十八 表第二十九
- 卷二百三十九 表第三十
- 卷二百四十 表第三十一
- 卷二百四十一 表第三十二
- 卷二百四十二 列传第一
- 卷二百四十三 列传第二
- 卷二百四十四 列传第三
- 卷二百四十五 列传第四
- 卷二百四十六 列传第五
- 卷二百四十七 列传第六
- 卷二百四十八 列传第七
- 卷二百四十九 列传第八
- 卷二百五十 列传第九
- 卷二百五十一 列传第十
- 卷二百五十二 列传第十一
- 卷二百五十三 传第十二
- 卷二百五十四 列传第十三
- 卷二百五十五 列传第十四
- 卷二百五十六 列传第十五
- 卷二百五十七 列传第十六
- 卷二百五十八 列传第十七
- 卷二百五十九 列传第十八
- 卷二百六十 列传第十九
- 卷二百六十一 列传第二十
- 卷二百六十二 列传第二十一
- 卷二百六十三 列传第二十二
- 卷二百六十四 列传第二十三
- 卷二百六十五 列传第二十四
- 卷二百六十六 列传第二十五
- 卷二百六十七 列传第二十六
- 卷二百六十八 列传第二十七
- 卷二百六十九 列传第二十八
- 卷二百七十 列传第二十九
- 卷二百七十一 列传第三十
- 卷二百七十二 列传第三十一
- 卷二百七十三 列传第三十二
- 卷二百七十四 列传第三十三
- 卷二百七十五 列传第三十四
- 卷二百七十六 列传第三十五
- 卷二百七十七 列传第三十六
- 卷二百七十八 列传第三十七
- 卷二百七十九 列传第三十八
- 卷二百八十 列传第三十九
- 卷二百八十一 列传第四十
- 卷二百八十二 列传第四十一
- 卷二百八十三 列传第四十二
- 卷二百八十四 列传第四十三
- 卷二百八十五 列传第四十四
- 卷二百八十六 列传第四十五
- 卷二百八十七 列传第四十六
- 卷二百八十八列 传第四十七
- 卷二百八十九 列传第四十八
- 卷二百九十 列传第四十九
- 卷二百九十一 列传第五十
- 卷二百九十二 列传第五十一
- 卷二百九十三 列传第五十二
- 卷二百九十四 列传第五十三
- 卷二百九十五 列传第五十四
- 卷二百九十六 列传第五十五
- 卷二百九十七 列传第五十六
- 卷二百九十八 列传第五十七
- 卷二百九十九 列传第五十八
- 卷三百 列传第五十九
- 卷三百一 列传第六十
- 卷三百二 列传第六十一
- 卷三百三 列传第六十二
- 卷三百四 列传第六十三
- 卷三百五 列传第六十四
- 卷三百六 列传第六十五
- 卷三百七 列传第六十六
- 卷三百八 列传第六十七
- 卷三百九 列传第六十八
- 卷三百一十 列传第六十九
- 卷三百一十一 列传第七十
- 卷三百一十二 列传第七十一
- 卷三百一十三 列传第七十二
- 卷三百一十四 列传第七十三
- 卷三百一十五 列传第七十四
- 卷三百一十六 列传第七十五
- 卷三百一十七 列传第七十六
- 卷三百一十八 列传第七十七
- 卷三百一十九 列传第七十八
- 卷三百二十 列传第七十九
- 卷三百二十一 列传第八十
- 卷三百二十二 列传第八十一
- 卷三百二十三 列传第八十二
- 卷三百二十四 列传第八十三
- 卷三百二十五 列传第八十四
- 卷三百二十六 列传第八十五
- 卷三百二十七 列传第八十六
- 卷三百二十八 列卷第八十七
- 卷三百二十九 列传第八十八
- 卷三百三十 列传第八十九
- 卷三百三十一 列传第九十
- 卷三百三十二 列传第九十一
- 卷三百三十三 列传第九十二
- 卷三百三十四 列传第九十三
- 卷三百三十五 列传第九十四
- 卷三百三十六 列传第九十五
- 卷三百三十七 列传第九十六
- 卷三百三十八 列传第九十七
- 卷三百三十九 列传第九十八
- 卷三百四十 列传第九十九
- 卷三百四十一 列传第一百
- 卷三百四十二 列传第一百一
- 卷三百四十三 列传第一百二
- 卷三百四十四 列传第一百三
- 卷三百四十五 列传第一百四
- 卷三百四十六 列传第一百五
- 卷三百四十七 列传第一百六
- 卷三百四十八 列传第一百七
- 卷三百四十九 列传第一百八
- 卷三百五十 列传第一百九
- 卷三百五十一 列传第一百一十
- 卷三百五十二 列传第一百一十一
- 卷三百五十三 列传第一百一十二
- 卷三百五十四 列传第一百一十三
- 卷三百五十五 列传第一百一十四
- 卷三百五十六 列传第一百一十五
- 卷三百五十七 列传第一百一十六
- 卷三百五十八 列传第一百一十七
- 卷三百五十九 列传第一百一十八
- 卷三百六十 列传第一百一十九
- 卷三百六十一 列传第一百二十
- 卷三百六十二 列传第一百二十一
- 卷三百六十三 列传第一百二十二
- 卷三百六十四 列传第一百二十三
- 卷三百六十五 列传第一百二十四
- 卷三百六十六 列传第一百二十五
- 卷三百六十七 列传第一百二十六
- 卷三百六十八 列传第一百二十七
- 卷三百六十九 列传第一百二十八
- 卷三百七十 列传第一百二十九
- 卷三百七十一 列传第一百三十
- 卷三百七十二 列传第一百三十一
- 卷三百七十三 列传第一百三十二
- 卷三百七十四 列传第一百三十三
- 卷三百七十五 列传第一百三十四
- 卷三百七十六 列传第一百三十五
- 卷三百七十七 列传第一百三十六
- 卷三百七十八 列传第一百三十七
- 卷三百七十九 列传第一百三十八
- 卷三百八十 列传第一百三十九
- 卷三百八十一 列传第一百四十
- 卷三百八十二 列传第一百四十一
- 卷三百八十三 列传第一百四十二
- 卷三百八十四 列传第一百四十三
- 卷三百八十五 列传第一百四十四
- 卷三百八十六 列传第一百四十五
- 卷三百八十七 列传第一百四十六
- 卷三百八十八 列传第一百四十七
- 卷三百八十九 列传第一百四十八
- 卷三百九十 列传第一百四十九
- 卷三百九十一 列传第一百五十
- 卷三百九十二 列传第一百五十一
- 卷三百九十三 列传第一百五十二
- 卷三百九十四 列传第一百五十三
- 卷三百九十五 列传第一百五十四
- 卷三百九十六 列传第一百五十五
- 卷三百九十七 列传第一百五十六
- 卷三百九十八 列传第一百五十七
- 卷三百九十九 列传第一百五十八
- 卷四百 列传第一百五十九
- 卷四百一 列传第一百六十
- 卷四百二 列传第一百六十一
- 卷四百三 列传第一百六十二
- 卷四百四 列传第一百六十三
- 卷四百五 列传第一百六十四
- 卷四百六 列传第一百六十五
- 卷四百七 列传第一百六十六
- 卷四百八 列传第一百六十七
- 卷四百九 列传第一百六十八
- 卷四百一十 列传第一百六十九
- 卷四百一十一 列传第一百七十
- 卷四百一十二 列传第一百七十一
- 卷四百一十三 列传第一百七十二
- 卷四百一十四 列传第一百七十三
- 卷四百一十五 列传第一百七十四
- 卷四百一十六 列传第一百七十五
- 卷四百一十七 列传第一百七十六
- 卷四百一十八 列传第一百七十七
- 卷四百一十九 列传第一百七十八
- 卷四百二十 列传第一百七十九
- 卷四百二十一 列传第一百八十
- 卷四百二十二 列传第一百八十一
- 卷四百二十三 列传第一百八十二
- 卷四百二十四 列传第一百八十三
- 卷四百二十五 列传第一百八十四
- 卷四百二十六 列传第一百八十五
- 卷四百二十七 列传第一百八十六
- 卷四百二十八 列传第一百八十七
- 卷四百二十九 列传第一百八十八
- 卷四百三十 列传第一百八十九
- 卷四百三十一 列传第一百九十
- 卷四百三十二 列传第一百九十一
- 卷四百三十三 列传第一百九十二
- 卷四百三十四 列传第一百九十三
- 卷四百三十五 列传第一百九十四
- 卷四百三十六 列传第一百九十五
- 卷四百三十七 列传第一百九十六
- 卷四百三十八 列传第一百九十七
- 卷四百三十九 列传第一百九十八
- 卷四百四十 列传第一百九十九
- 卷四百四十一 列传第二百
- 卷四百四十二 列传第二百一
- 卷四百四十三 列传第二百二
- 卷四百四十四 列传第二百三
- 卷四百四十五 列传第二百四
- 卷四百四十六 列传第二百五
- 卷四百四十七 列传第二百六
- 卷四百四十八 列传第二百七
- 卷四百四十九 列传第二百八
- 卷四百五十 列传第二百九
- 卷四百五十一 列传第二百一十
- 卷四百五十二 列传第二百一十一
- 卷四百五十三 列传第二百一十二
- 卷四百五十四 列传第二百一十三
- 卷四百五十五 列传第二百一十四
- 卷四百五十六 列传第二百一十五
- 卷四百五十七 列传第二百一十六
- 卷四百五十八 列传第二百一十七
- 卷四百五十九 列传第二百一十八
- 卷四百六十 列传第二百一十九
- 卷四百六十一 列传第二百二十
- 卷四百六十二 列传第二百二十一
- 卷四百六十三 列传第二百二十二
- 卷四百六十四 列传第二百二十三
- 卷四百六十五 列传第二百二十四
- 卷四百六十六 列传第二百二十五
- 卷四百六十七 列传第二百二十六
- 卷四百六十八 列传第二百二十七
- 卷四百六十九 列传第二百二十八
- 卷四百七十 列传第二百二十九
- 卷四百七十一 列传第二百三十
- 卷四百七十二 列传第二百三十一
- 卷四百七十三 列传第二百三十二
- 卷四百七十四 列传第二百三十三
- 卷四百七十五 列传第二百三十四
- 卷四百七十六 列传第二百三十五
- 卷四百七十七 列传第二百三十六
- 卷四百七十八 列传第二百三十七
- 卷四百七十九 列传第二百三十八
- 卷四百八十 列传第二百三十九
- 卷四百八十一 列传第二百四十
- 卷四百八十二 列传第二百四十一
- 卷四百八十三 列传第二百四十二
- 卷四百八十四 列传第二百四十三
- 卷四百八十五 列传第二百四十四
- 卷四百八十六 列传第二百四十五
- 卷四百八十七 列传第二百四十六
- 卷四百八十八 列传第二百四十七
- 卷四百八十九 列传第二百四十八
- 卷四百九十 列传第二百四十九
- 卷四百九十一 列传第二百五十
- 卷四百九十二 列传第二百五十一
- 卷四百九十三 列传第二百五十二
- 卷四百九十四 列传第二百五十三
- 卷四百九十五 列传第二百五十四
- 卷四百九十六 列传第二百五十五
《宋史》·卷四百二十七 列传第一百八十六
◎道学一
○周敦颐 程颢 程颐 张载(弟戩)邵雍
"道学"之名,古无是也。三代盛时,天子以是道为政教,大臣百官有司以是道为职业,党、庠、术、序师弟子以是道为讲习,四方百姓日用是道而不知。是故盈覆载之间,无一民一物不被是道之泽,以遂其性。于斯时也,道学之名,何自而立哉。
文王、周公既没,孔子有德无位,既不能使是道之用渐被斯世,退而与其徒定礼乐,明宪章,删《诗》,修《春秋》,赞《易象》,讨论《坟》、《典》,期使五三圣人之道昭明于无穷。故曰:"夫子贤于尧、舜远矣。"孔子没,曾子独得其传,传之子思,以及孟子,孟子没而无传。两汉而下,儒者之论大道,察焉而弗精,语焉而弗详,异端邪说起而乘之,几至大坏。
千有余载,至宋中叶,周敦颐出于舂陵,乃得圣贤不传之学,作《太极图说》、《通书》,推明阴阳五行之理,命于天而性于人者,了若指掌。张载作《西铭》,又极言理一分殊之旨,然后道之大原出于天者,灼然而无疑焉。仁宗明道初年,程颢及弟颐实生,及长,受业周氏,已乃扩大其所闻,表章《大学》、《中庸》二篇,与《语》、《孟》并行,于是上自帝王傅心之奥,下至初学入德之门。融会贯通,无复余蕴。
迄宋南渡,新安朱熹得程氏正传,其学加亲切焉。大抵以格物致知为先,明善诚身为要,凡《诗》、《书》,六艺之文,与夫孔、孟之遗言,颠错于秦火,支离于汉儒,幽沉于魏、晋六朝者,至是皆焕然而大明,秩然而各得其所。此宋儒之学所以度越诸子,而上接孟氏者欤。其于世代之污隆,气化之荣悴,有所关系也甚大。道学盛于宋,宋弗究于用,甚至有厉禁焉。后之时君世主,欲复天德王道之治,必来此取法矣。
邵雍高明英悟,程氏实推重之,旧史列之隐逸,未当,今置张载后。张栻之学,亦出程氏,既见朱熹,相与博约又大进焉。其他程、朱门人,考其源委,各以类从,作《道学传》。
周敦颐,字茂叔,道州营道人。元名敦实,避英宗旧讳改焉。以舅龙图阁学士郑向任,为分宁主簿。有狱久不决,敦颐至,一讯立辨。邑人惊曰:"老吏不如也。"部使者荐之,调南安军司理参军。有囚法不当死,转运使王逵欲深治之。逵,酷悍吏也,众莫敢争,敦颐独与之辨,不听,乃委手版归,将弃官去,曰:"如此尚可仕乎!杀人以媚人,吾不为也。"逵悟,囚得免。
移郴之桂阳令,治绩尤著。郡守李初平贤之,语之曰:"吾欲读书,何如?"敦颐曰:"公老无及矣,请为公言之。"二年果有得。徙知南昌,南昌人皆曰:"是能辨